HAKASÇA
Güney Sibirya'da yaşayan bu Türk halkının kullandığı dil "Doğu Türkçesi" öbeğine girmektedir. Anadolu Türkçesi'ne göre bazı ses değişmeleri gösterir. Bunlardan başlıcaları: b/p değişmesi biz/pis, z/s değişmesi yüz/cüs, y/c,ç değişmesi, Yahşi/Cahşı, yıl/çıl'dır.
Hakaslar Çarlık döneminde zorla kabul ettirilen Rus alfabesini Sovyet devriminden sonra bırakıp Latin alfabesine geçmişler ama 1939'dan itibaren tekrar Rus alfabesi kullanmak zorunda kalmışlardır.
Hakaslar'ın yaşadıkları Minusin Vadisi'nin özel konumu ve bölgeyi Türkistan'dan ayıran aşılması zor Sayan Dağları Hakasça'nın kelime hazinesinin ilk Türkçe'de olduğu gibi korunmasına yol açmıştır. Hakaslar XX. yüzyıl başlarında %95'den fazla kendi dillerini kullanmaktaydılar. Ekim 1917 Devrimi sonrasında komünist rejimin Ruslaştırma süreci neticesinde 1989 yılında Hakaslar'ın ancak %76'sı Hakasça konuşabilmektedir.
|
